İnsülin hormonunun en kıymetli vazifesi kan sirkülasyonunda bulunan glukozun yani şekerin hücreler (özellikle kaslar, karaciğer ve yağ dokusu) tarafından alınmasını ve kullanılmasını sağlamaktır. İnsülin hormonunun biyolojik tesirlerini gösterememesi olan insülin direnci varlığında; yağ metabolizması ile ilgili vazifeler abartılı bir halde yerine getirilir, bunun sonucunda da karın bölgesinde yağlanma görülür. İnsülin direnci olan bireylerin açlığa tahammülü azalır, kolay kilo alıp sıkıntı verirler. Ergenlik ve gebelik üzere durumlarda geçici/fizyolojik insülin direnci olabileceğini de söyleyen Liv Hospital İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Yusuf Emre Uzun insülin direnciyle ilgili merak edilenleri anlattı.
Neden insülin direnci gelişir?
- Aşırı kalori alımı: İnsülin direnci olan bireylerin açlığa tahammülü azalır, kolay kilo alıp sıkıntı verirler.
- Hareketsiz ömür: Hareketsiz ömür, insülin direncini artırır, antrenman âlâ bir tedavi seçeneğidir.
- Obezite: En değerli insülin direnci nedenidir. Obezite insülin direncine neden olur ama insülin direnci nedeni ile obezite gelişmez.
- Genetik faktörler: İnsülin direnci yahut tip 2 diyabeti olanların birinci derece yakınlarında insülin direncinin daha sık görülmesi genetik faktörlerin kıymetli bir rolü olduğunu gösteririr.
- İnsülin direncinin varlığı kilo vermeyi zorlaştırabilir.
Ne tıp şikayetlere yol açabilir?
- Öğün sonrası uyku hali
- Sık acıkma ve tatlı krizleri
- Ciltte koyulaşma
- Kadınlarda adet düzensizliği
- Aşırı tüylenme üzere şikayetler görülebilir.
Tanısı nasıl konulur? İnsülin direnci ve bağlantılı durumlar hakkında bilgi sahibi olmak için hastanın kilosu, uzunluğu, vücut kitle indeksi, bel etrafı, kan basıncı ölçülmeli, tabibin uygun görmesi durumunda açlık kan şekeri, tokluk kan şekeri, açlık insülin seviyesi, oral glukoz tolerans testi (Şeker yükleme testi), hemoglobin A1C, kolesterol üzere tetkiklerden hatta birtakım özel durumlarda daha ileri testlerden faydalanmak gerekebilir. Tedavisi nasıl yapılır, teklifleriniz nedir?
- İnsülin direncinin esas tedavisi ömür stili değişikliğidir.
- Öğün ortalarının 3-4 saat kadar olduğu 4-6 öğünden oluşan istikrarlı bir beslenme programı ve kalori kısıtlaması ile kilo kaybı sağlanmalıdır.
- Kısa müddette süratli kilo vermeyi sağlayan, şok diyetler yapılmamalıdır.
- Tek besin ögesinin yüklü olduğu, karbonhidrat ve proteini ayıran proteinden varlıklı diyetler yapılmamalıdır.
- Egzersiz günlük rutinin bir modülü haline gelmelidir. Haftada en az 150 dakika idman yapılmalı, her bir seans en az 30 dakika sürmeli, iki idman seansı ortasında 48 saatten fazla mühlet olmamalıdır.
- Egzersiz orta şiddette olmalı, orta şiddetli idman azamî maksimum kalp suratının %50-70’ine ulaşılan antrenman olarak tanımlanır. Maksat kalp suratı hastanın yaşına nazaran hesaplanır: (220-yaş/%50-70)
- Aerobik (Yürüyüş, hafif koşu, bisiklet, yüzme, süratli dans) ve yük bindirici (İzometrik) antrenmanlar (İtme, çekme, kaldırma, germe) antrenmanlar önerilen idman tipleridir.
- Yaşam stili değişikliğini uygulayamayan yahut sonuç alınamayan insülin direnci hadiselerinde doktorun uygun görmesi durumunda kullanılabilen tedaviler mevcuttur.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı