Yüzün her tarafında kasların hareket etmesini sağlayan iki adet hudut vardır. Burada yer alan hudutların çeşitli nedenlerle hasar görmesi durumunda hudutların yönetilmesinde birtakım meseleler yaşanır. Soğuk hava ve rüzgar, yüzdeki hudutları olumsuz etkileyerek yüz felcinin ortaya çıkmasına sebep olabilir. Kulağın gerisinde yer alan kemiğin içinden geçen yüz sonunun etrafında ödem yahut enflamasyon olması sonucunda yüz felci oluşur. Yüz felci her yaşta ve cinsiyette görülebilir.
YÜZ FELCİ NEDİR?
Yüz felcini, nedeni çok açık aşikâr olmasa bile, yüzün hareketini sağlayan kastaki ödeme ve şişmeye bağlı olarak yüzün çoğunlukla bir yarısında görülen hareket bozukluğuna denir. Gülerken tek taraflı gülme, gözün bir kısmını kapatamama ya da geç kapatma, ağızdan salya akması, ağzın bir kısmını kapatamama üzere bilhassa tek tarafı daha çok tutan bir durum olarak görülür. Yüz sonu beyinden direkt çıkan sonlardan biridir ve “yedinci sinir” olarak isimlendirilir. Tıptaki ismi “fasiyal paralizi” yani hareketsizliktir. Fasiyal hudut bir nedenle basıya uğradığı vakit da yüz felci ortaya çıkar.
YÜZ FELCİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Her yaşta görülebilen bu sıhhat sıkıntısında; hasta kaşını kaldıramaz, gözünü kapatamaz ve ağzını hareket ettiremez. Bu belirtiler yüzün sırf bir tarafından ortaya çıkar. Hudut hasarına bağlı belirtilere bağlı olarak mimik kaybı da oluşmaktadır. Tüm bu belirtilerin yanı sıra; yüzde ağrı, baş ağrısı ve baş dönmesi, kulak ağrısı, kulak çınlaması, sese karşı hassasiyet, konuşma zorluğu, salyayı tutamama üzere meseleler da ortaya çıkar.
YÜZ FELCİ NEDEN OLUR?
Yüz felci apansız başlamışsa ve hastanın daha evvel bir şikayeti yoksa “periferik fasiyal paralizi” yani öbür ismiyle “Bell’s palsy” denilir. Sorunun nedeni kesin olarak bilinmese de kışın soğuk havaya ve rüzgara maruz kalmanın tesirli olduğu bilinmektedir. Yaz aylarında ise klimanın ya da farklı serinleticilerin yanlış kullanımına bağlı olarak görülür. Yüz felci bir anda ortaya çıkabildiği üzere enfeksiyonlar ve travmalara bağlı olarak da oluşabilir.
YÜZ FELCİ TEDAVİSİ NASIL OLUR?
Yüz felci, altta yatan nedenler belirlendikten sonra bunlara bağlı özel tedaviler ile ortadan kaldırılmaya çalışılır. Meseleye yol açan sebeplere ek bulgular da gözlenebilir. Tüm bu değerlendirmenin akabinde tedavi programı da şekillenir. Apansız oluşan yüz felcinde hastaya, birinci günlerde yüksek doz kortizon tedavisi uygulanır. Daha sonra kortizonun dozu yavaş yavaş azaltılarak tedavi tamamlanır. İlaç tedavisi, yüzdeki sonun hasar durumuna nazaran belirlenir. Yüz felcinin oluşumuna, enfeksiyon ve travma üzere nedenler yol açmışsa, tedavi formu farklılaşır. Hastanın, diyabet üzere kronik bir hastalığı bulunuyorsa tekrar bu hasta kümesine özel tedavi programı uygulanır.
YÜZ FELCİNE KARŞI NASIL KORUNULUR?
Yazın otomobilde yahut ofiste, terliyken klima ve rüzgara direkt maruziyetten kaçınmalıdır. Ani sıcak değişimleri, yüz hududunda ödem oluşumuna ve yüz felcine neden olmaktadır.
– Duş aldıktan sonra klimalı bir ortama girilecekse, saçlar ve yüz yeterlice kurutulmalıdır.
-Islak saçla dışarı çıkılmamalıdır.
– Duş aldıktan sonra otomobile binilecekse otomobilin camları açık tutulmamalıdır.
– Otomobilde klima kullanılacaksa evvel dolaylı soğutma yapılmalıdır. Yani klima çalıştırılmadan evvel otomobilin kapıları ve camları bir mühlet açık tutularak ortam soğutması yapıldıktan sonra klima kullanımına geçilmelidir.
– Bu basamaktan sonra araç kliması rüzgarına, bilhassa yüz bölgesinin maruz kalması önlenmelidir.
– Ani ısı değişimlerine dikkat edilmelidir. Çok sıcak bir ortamdan çok serin bir ortama girerken tedbir almak, yüz felcinden en değerli korunma yoludur.
-Soğuk havalarda bilhassa yüz ve kulaklar çok güzel korunmalı, bere ve atkı kullanılmalıdır
-Üst teneffüs yolu enfeksiyonları yüz felcine karşı daha savunmasız bırakır. Bu nedenle bağışıklık sistemini güçlendirecek besinler tüketilmeli.
-Stresten uzak durulmalıdır.
-Özellikle gebeler ve yaşlılar, çok soğuk havalarda çıkarı çıkmamaya özen
göstermelidir.