Ukrayna Parlamentosu, medyada ve kamusal alanlarda Rus müziğinin çalınmasına ve Rus edebiyatına sınırlamalar getiren iki yasa tasarısını onayladı. Parlamento’da 450 milletvekilinden 303’ünün oyuyla kabul edilen tasarıların yasalaşması için Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski tarafından onaylanmaları gerekiyor.
Müzikle ilgili kısıtlamalar öngören yasa tasarısı, Rus müziğini büsbütün yasaklamıyor. Lakin 1991’den sonra Rusya vatandaşları tarafından üretilmiş ya da icra edilmiş yapıtları kapsıyor.
Ayrıca Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesine muhalif tavır takınan sanatkarlar da yasak kapsamının dışında tutuluyor.
Diğer yasa tasarısı da Rus pasaportlarını bırakmadıkları ve Ukrayna vatandaşlığına geçmedikleri takdirde Rusya vatandaşları tarafından kitap basılmasını yasaklıyor.
Ayrıca Rusya, Belarus ve işgal altındaki Ukrayna topraklarında basılan kitapların ithalatına da yasak getiriliyor. Rusça kitapların öbür ülkelerden ithalatı için de özel müsaade alınması kaide koşuluyor.
Yasa tasarısı halihazırda basılmış Rusça kitaplarını kapsamıyor.
Ukrayna’nın doğusu ve güneyinde halkın kıymetli bir kısmının birinci lisanı Rusça ve Rusya’yla tarihi bir bağları mevcut.
Ukrayna Kültür Bakanı Oleksandır Tkaçenko, yasa tasarılarını memnuniyetle karşıladığını söyledi.
Tkaçenko, “Yasa tasarıları Ukraynalı sanatkarların kaliteli yapıtlarını mümkün olan en geniş kitleyle paylaşmalarını sağlamayı hedefliyor” diye konuştu.
Propagandaya karşı
Müzikle ilgili sınırlamalar getiren yasa tasarısı televizyonda, radyoda, toplu taşıma araçlarında, otellerde, restoranlarda, okullarda, sinema salonlarında ve öteki kamusal alanlarda Rus müziği çalınmasını belirli şartlara bağlıyor.
Tasarıda yasakların “Ukrayna’da müzik yoluyla propaganda yapılmasına mani olacağı ve ulusal müzik yapıtlarının kültürel alanda sesinin daha çok duyulmasını sağlayacağı” belirtildi.
Tasarıda öngörülen yasak, Ukrayna’nın Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını ilan ettiği 1991 yılından sonra Rusya vatandaşı olan bireyleri kapsıyor.
Yani yasak Çaykovski ve Şostakoviç üzere Rus bestekârları kapsamıyor.
Ukrayna savaşını kınayan sanatkarlar da yasaktan muaf tutuluyor. Bunun için Ukrayna güvenlik ünitelerine müracaatta bulunmaları, Ukrayna’nın birlik ve bütünlüğünü desteklediklerini söz eden ve Rusya’nın işgalinin bir an evvel son bulması davetinde bulunan bir metni imzalamaları gerekiyor.
Yasa tasarısı kapsamında radyolarda çalınan Ukraynaca müziklerin oranının da yüzde 40’a çıkarılması öngörülüyor.
Radyolarda yapılan tartışma programlarının da yüzde 75’inin Ukraynaca lisanında olması hedefleniyor.
MOSKOVA’NIN İZLERİNİ SİLMEK
Yasa tasarıları Ukrayna’nın yüz yıllar süren Moskova hükümranlığının izlerini üzerinden silmek için attığı adımların son halkası.
Moskova, Ukrayna’nın Ukraynaca lisanını yüceltmek ve Rusça’nın kullanımını daraltmak için izlediği siyasetlerin, ülkedeki Rusça konuşan bölümü baskı altına aldığını söylüyor.
Ukrayna’nın Rusça’ya karşı izlediği siyasetler, 2014 yılında Rusya’nın Kırım’ı ilhakı ve ayrılıkçı Donbas bölgesindeki ayrılıkçılara Kremlin’in takviye vermesi sonrası tırmanmış, 24 Şubat’ta Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesiyle daha da kapsamlı bir boyut almıştı.
Ukrayna’nın başşehri Kiev’de yüzlerce yer Rus izleri silinerek tekrar isimlendirildi.
Nisan ayında Ukrayna ve Rusya halklarının dostluğuna ithafen Sovyetler Birliği periyodunda dikilmiş bir heykel de halkın alkışları ve tezahüratı eşliğinde yıkılmıştı.
2014’te de Ukrayna’nın ikinci büyük kenti Harkov’da şov düzenleyen milliyetçi bir küme, kent merkezindeki bir Lenin heykelini yıkmıştı.