TBMM KİT Komisyonu’nda geçen hafta Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun (TTK) hesapları görüşüldü. Görüşmeler, tarihi 1829’da Uzun Mehmet’in taşkömürünü buluşuna dek uzanan TTK’nin getirildiği yeri de ortaya koydu.
TTK’nin toplam 6 bin 885 kilometrekare alanı var. Rezervin yüzde 55’i ruhsat ve rödövans ile özel işletmelere devredilmiş. 17 taşkömürü, 1 kuvars, 1 boksit, 1 kil alanı olmak üzere toplam 20 saha özel işletmecilere terk edilmiş.
Kurumda 2000-2003 ortasında üretim yaklaşık 2 milyon 244 bin tondu. Bu yılki üretim gayesi ise 1 milyon 100 bin tonun üzerine çıkabilmek. 2021’de 155 milyon TL yatırım hedefleniyordu, 60 milyon TL yapılabildi. Kurumun bu yılki sarfiyatları 2.5 milyar TL olarak öngörülmüştü. TTK Genel Müdürü Eroğlu, işçi masraflarındaki artışa dikkat çekerek bu yıl 1.3 milyar TL ziyan öngördüklerini, bunu 1.1’e indirme argümanları bulunduğunu lakin şu anda teorik olarak öngörülerinin 1.9 milyar TL olduğunu söyledi.
SAYIŞTAY UYARDI
Kurum rödövans alanlarıyla birlikte 20 bin kişilik istihdam ve 10 milyon tonluk üretim kapasitesine sahip. TTK’nin mevcut yürürlükteki norm takımı da 11 bin 500 yeraltı, 2 bin 500 yerüstü personeli olacak formda düzenlenmiş. Buna rağmen şu anki durum içler acısı. Toplamda 8 bin 721 işçi var. Bunun 7 bin 444’ü yeraltı ve yerüstü emekçilerinden oluşuyor. Görüşmelerde Sayıştay, son yıllarda giderek düştüğü görülen satılabilir kömür üretim ölçüsünün artırabilmesi için her türlü tedbirin alınmasını önerdi. Ayrıyeten üretimde önemli aksamaya yol açan emekçi açıklarının da giderilmesi gerektiğini vurguladı.
EMEKÇİ İTİRAFI!
Eroğlu, 2009’da yeraltında 9 bin 695 emekçi çalışırken, emeklilikler nedeniyle mart sonu prestijiyle 6 bin 68 yeraltı çalışanı kaldığını söyledi. Eroğlu, süreksiz personel değişimleriyle eksikliklerin giderilmeye çalışıldığını belirterek “2009’dan günümüze kadar geçen müddet içerisinde yeraltı işçiliklerinde yüzde 65, kömür hafriyat işçiliğinde yüzde 40 oranında azalma meydana gelmiştir” dedi. Eroğlu, yeni personel alımı için bakanlıkla çalışmaların devam ettiğini söyledi. Toplantı tutanaklarına nazaran TTK, 2019’u 15.1 milyon TL, 2020’yi de 11.9 milyon TL ziyanla kapattı.
MİLLETVEKİLLERİNE ‘BALIK VAKTİ GELİN’ DAVETİ
Görüşmelerin sonunda milletvekillerinin kıymetlendirme ve tenkitlerini yanıtlayan Eroğlu, Üzülmez Müessesesi’ndeki maliyetleri düşürdüklerini, bunun kendilerine çok büyük ümit verdiğini söyledi. Bunun üzerine UYGUN Parti Samsun Milletvekili Bedri Yaşar, “Gezmedik liderim. Bir türlü gezemedik, orayı da görmedik yani” dedi. AKP Zonguldak Milletvekili Polat Türkmen, “Gelin Bedri Beyefendi. Bir arada gidelim” karşılığını verdi. Yaşar, “Komisyon olarak söylüyorum” dedi. Kurul Lideri AKP’li Mustafa Savaş da “Gidelim, gidelim” deyince TTK Genel Müdürü Eroğlu’nun, “Balık vakti olsun da sayın vekilim…” cevabını verdi.