Yeni bir telefon aldığınızda eski telefonunuzla ne yaptığınız, Dünyamız için değerli bir karar. Birtakım bireyler aygıtlarını geri dönüşüme veriyor yahut yenileri ile takas ediyor. Lakin pek çok kişi, cep telefonlarını dolapta tutuyor yahut çöp kutusuna atıyor üzere gözüküyor.
Uluslararası kar hedefi gütmeyen kuruluş Atık Elektrikli ve Elektronik Ekipman (WEEE) Forumu‘nun Memleketler arası E-Atık Günü kapsamında araştırdığı husus buydu. Forumun söylediğine nazaran, dünya çapında kullanılan 16 milyar cep telefonundan 5,3 milyarı 2022’de e-atık olacak.
WEEE Forumu, telefonların ortalama 9 milimetre derinliğe sahip olması ve birbiri üzerine yığılması durumunda oluşan yığının 50.000 kilometre yükseleceğini söyledi. Bu, Milletlerarası Uzay İstasyonundan 20 kat daha yüksek ve Ay’a giden yolun sekizde birine denk geliyor.
Forumun bir blog yazısında belirttiğine nazaran “Değerli altın, bakır, gümüş, paladyum ve öbür geri dönüştürülebilir bileşenlerine karşın, uzmanlar [cep telefonlarının] çoğunluğunun çekmecelerde, dolaplarda yahut garajlarda kaybolmasını yahut çöplüklere yahut yakmaya bağlı çöp kutularına atılmasını bekliyor.”
WEEE Forum’un bu yılki E-Atık Günü sloganı da buna uygun bir halde belirlendi: “Ne kadar küçük olursa olsun hepsini geri dönüştürün.“
WEEE Forumu genel müdürü Pascal Leroy, “Bu yıl küçük e-atık öğelerine odaklandık zira konutlarda kullanılmadan durmaları ve fark edilmeden birikmeleri yahut sıradan çöp kutularına atılmaları çok kolay” dedi ve ekledi: “İnsanlar, görünüşte kıymetsiz olan tüm bu öğelerin çok fazla bedele sahip olduğunu ve global seviyede birlikte büyük hacimleri temsil ettiğini fark etme eğiliminde değiller.“
Forumun söylediğine nazaran, cep telefonları günümüzde en çok istiflenen küçük elektronik aygıtlardan biri olarak öne çıkıyor. WEEE Forumu, insanların neden eski aygıtlarını geri dönüştürmek yahut onarmak yerine elinde tuttuklarını anlamak için, Avrupa Birliği’ni temsil eden altı ülkede 8.775 Avrupalı haneyi kapsayan bir anket gerçekleştirdi.
Cep telefonlarını neden geri dönüştürmüyoruz?
En çok verilen yanıtlar şunları içeriyordu:
1- Gelecekte tekrar kullanabilirim (%46)
2- Satmayı / diğerine vermeyi planlıyorum (%15)
3- Manevi bedeli var (%13)
4- Gelecekte pahası olabilir (%9)
5- Nasıl imha edeceğimi bilmiyorum (%7)
6- Vaktim olmadı, unuttum, fazla yer kaplamıyor (%3)
7- İkincil konutta planlı kullanım (%3)
8- Hassas dataların varlığı (%2)
9- Geri dönüşüm için teşvik yok (%1)
Samsung, geçtiğimiz yıl geri dönüşüm programının 2015’ten bu yana sattığı eski telefonların sırf %0,0019’unu aldığını açıkladı. Bu aygıtlardan kimilerinin hala orjinal alıcı tarafından kullanıldığı, ikinci el piyasasında satıldığı ve hatta genel atık olarak atıldığı varsayılıyor.
Global e-Waste Monitor’ün (Küresel e-Atık Takipçisi) baş araştırmacılarından Dr. Kees Baldé‘nin söylediğine nazaran, “Son on yılda üretilen e-atıktaki büyüme geri dönüşümdeki büyümeden değerli ölçüde daha yüksek oldu. Münasebetiyle, mesken çekmecelerinde unutulan her bir elektronik yahut elektrikli eserin tekrar kullanılmasının yahut iade edilmesinin kıymetini insanlara hatırlatmak değerli.“