Karaciğer, bedeni zehirli unsurlardan temizlerken aldığı sistemli darbeden kurtulmak için kendini yenileme yeteneğine sahip, hayat için kesinlikle gerekli olan bir organ. Misyonu sebebiyle bu organın çalışma sırasında hasar görmesi yaygındır ve bu nedenle kendini onarmak da vazifesinin bir modülüdür. Lakin uzun yıllardır, bedenin kendini onarma kabiliyeti azaldıkça bu yenilenmenin canlılığını kaybettiği varsayılmıştır.
Cell Systems’de yayınlanan yeni araştırma, ölmüş, genç ve yaşlı insanların karaciğerlerini karşılaştırarak karaciğerin “yaşının” biz yaşlıyken bile genç kaldığını gösteren şaşırtan sonuçlar verdi. Birtakım uzun ömürlü hücreler yaklaşık 10 yıl boyunca varlıklarını korusalar da, çalışma ortalama karaciğer hücresi yaşının en fazla üç yıl olduğunu bildirdi.
TU Dresden’deki Dresden Rejeneratif Tedaviler Merkezi (CRTD) araştırma kümesi önderi Dr. Olaf Bergmann yaptığı açıklamada, “20 yaşında yahut 84 yaşında olmanız fark etmiyor; karaciğeriniz ortalama olarak üç yaşın altında kalıyor” diyor.
Araştırmacılar, insan karaciğer hücrelerinin yaşını direkt kıymetlendirmek için 20 ile 84 yaşları ortasındaki bir küme beşerden ve ölmüş insanlardan alınan karaciğer örneklerini tahlil ettiler. Sıklıkla antik yapıtların yaşını belirlemek için kullanılan radyokarbon tarihleme insan dokusuna uygulanamıyor olsa da, araştırma, insanların yer üstü nükleer testlerle olan geçmişinden yararlanmayı başardı.
Yerüstünde nükleer testlerin yapılması 1963’te yasaklandı, lakin 1950’lerde atmosfere muazzam ölçülerde radyokarbon salmıştı ve bu da hayvanların DNA’sına damladı. Bergmann, bu “ihmal edilebilir ölçülerin ziyanlı olmadığını” söylerken, insan dokusunda tespit edilip ölçülebildiğini belirtiyor: “Kıymetleri atmosferik radyokarbon düzeyleriyle karşılaştırarak hücrelerin yaşını geriye dönük olarak belirleyebiliriz.”
Karaciğer hücrelerinin yaş ölçümü, geldikleri insanın yaşı ne olursa olsun, çoklukla üç yaşından küçük olduklarını, yani birden fazla durumda karaciğerin yenilenmeye devam ettiğini ve ömrümüz boyunca genç kaldığını gösterdi. Lakin bu sonuç, tüm hücreler birebir oranda yenilenmediği ve kimileri on yıla kadar yaşamaya devam ettiği için hasarın birikemeyeceği manasına gelmiyor.
Bergmann, “Birtakım araştırmalar, karaciğer hücrelerinin uzun ömürlü olma muhtemelliğine işaret ederken, öbürleri sabit bir devir gösterdi. İnsanlarda neler olduğunu bilmek istiyorsak, insan karaciğer hücrelerinin yaşını direkt değerlendirmenin bir yolunu bulmamız gerektiği bizim için açıktı” dedi.
Araştırma, direkt insanlarda hücre yenilenmesini incelemenin teknik olarak çok güç olduğunu kabul ediyor. Fakat insan organı yenilenmesinin altında yatan hücresel ve moleküler düzenekler hakkında eşsiz bilgiler sağlayabilir.