Tütünün yaygın kullanımı için “tütün salgını” tabirini kullanan Dünya Sıhhat Örgütü (WHO), bunun şimdiye kadar karşılaştığımız en büyük halk sıhhati tehditlerinden biri olduğunu söylüyor ve yılda 8 milyondan fazla insanın vefatına sebep olduğunu bildiriyor. Bu ölümlerin 1,2 milyonu pasif içicilikten kaynaklanıyor. Türkiye’de tütün kullanan erkeklerin oranı azalırken bayanların oranı artıyor.
31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü olarak kabul ediliyor. Bu yıl Dünya Sıhhat Örgütü, tütünün gezegene verdiği ziyanlara dikkat çekmek hedefiyle tütünün gezegenin sıhhatine nasıl ziyan verdiğine odaklanıyor.
“Tütün: Gezegenimizi zehirliyor” raporunu yayımlayan WHO, tütünün üretim ve tüketiminin yıllık 80 milyon ton karbon salımına neden olduğunu belirtiyor.
Tütün üretimi için yıllık 22 milyar ton su kullanılıyor; dünya genelinde her yıl orman alanlarının yüzde 5’i tütün yetiştirmek için ormansızlaştırılıyor.
Sigara tüketimiyle 2 milyon ton paket atığı oluşuyor ve her yıl 4,5 trilyon izmarit etrafa saçılarak su ve toprağı zehirliyor hatta orman yangınlarına neden oluyor.
Tütünün üretiminden tüketimine endüstriyel ömür döngüsü yıllık toplam 25 milyon ton atığa neden oluyor.
Dumansız plajlar: İspanya, etraf kirliliği nedeniyle kıyıylarde sigarayı yasaklıyor
İspanya’da, plajlarda sigara yasağını 2018’den beri yaygınlaştıran Nofumadores.org kampanyası yalnızca sıhhat değil etraf için de uğraş ediyor.
Nofumadores.org ülke genelinde dumansız plajların yaygınlaşması için lobi faaliyetlerine bir imza kampanyasıyla başladı. Çevrimiçi dilekçenin sırf örgütün ağları ve toplumsal medya üzerinden organik olarak paylaşılmasına karşın, 2 hafta içinde 107 bin imza toplandı. İspanyollar ortasında bu tedbir için büyük bir takviye olduğu ortaya çıktı. Mart ayında 331 bin imzaya ulaşmışlardı.
İspanya’daki birinci dumansız plaj 2006’da oluşturuldu fakat 2018’e kadar plajların sadece yüzde 3’ü dumansızdı. Lakin, İspanya genelinde yürütülen kampanyalardan sonra bu sayı 2021’de 525’e yükseldi ve tüm plajların yüzde 17,5’ine ulaşıldı.
4 Nisan’da onaylanan yeni bir ekolojik yasa teklifi plajlarda sigara içilmesine 2 bin euro’ya kadar para cezası verilmesini mümkün hale getiriyor. Yasanın Temmuz 2022’ye kadar yürürlüğe girmesi bekleniyor.
DÜNYA GENELİNDE TÜTÜN KULLANIM ORANLARI İSTİKRARLI BİR BİÇİMDE DÜŞÜYOR
WHO tarafından dünya genelinde yapılan ve sonuçları Kasım 2021’de yayımlanan tütün kullanımı araştırmasına nazaran tütün kullanımı istikrarlı bir formda düşüyor.
2000 yılında, dünya nüfusunun yaklaşık üçte biri (yüzde 32,7) tütün kullanıcısıyken, tütün kullanımının denetimine yönelik çalışmalarla 2020 yılına kadar bu oran dörtte birden aza (yüzde 22,3) indi. Mevcut uğraşların tüm ülkelerde devam etmesi halinde oranın 2025’te beşte teğe ineceği varsayım ediliyor.
Türkiye’de tütün kullanan erkeklerin oranları azalırken bayanların oranı artıyor
2020 bilgilerini temel alan sonuçlara nazaran Türkiye’de tütün eserleri kullananların oranı yüzde 30,7. Erkeklerde oran yüzde 42,1; bayanlardaysa yüzde 19,2.
Rapor, 2000 yılından itibaren ülkelerde tütün kullanım oranının bayan ve erkekler ortasında nasıl değiştiğini gösteriyor. Buna nazaran Türkiye’de erkekler ortasında tütün kullanım oranları düşerken bayanlar ortasında artıyor.
TÜSAD: TÜRKİYE’DE SİGARA TÜKETİMİ YILLIK 21 BİN TON ATIĞA NEDEN OLUYOR
Türkiye OECD ülkeleri ortasında 15 yaşın üstünde sigara içenlerin tüm nüfusa oranında birinci sırada yer alıyor. Buna nazaran Türkiye’de sigara içenler tüm nüfusun yüzde 28’ini oluşturuyor. Türkiye’yi, yüzde 27,6 sigara içme oranıyla Endonezya, yüzde 25,8 ile Rusya izliyor.
Türkiye Teneffüs Araştırmaları Derneği (TÜSAD) Tütün Denetimi Çalışma Kümesi Türkiye’de 2018 datalara nazaran 118,5 milyona yakın ölçüde sigara tüketildiğini ve bunun günlük 57 ton, yıllık ise 21 bin ton atığa neden olduğunu söylüyor.