27 Mayıs Cuma günü Kiev’de düzenlenen bir dini toplantıda, Rus Ortodoks Kilisesi’nin (Moskova Patrikhanesi) Ukrayna kolu, Moskova ile bütün bağlarını kopardığını açıkladı. Rus Ortodoks Kilisesi’nden yapılan açıklamada, bunun, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın hazırladığı bir oyun olduğu tabir ediliyor.
Ukrayna’nın çoğunluğu, Ortodoksluk mezhebine mensup. Bunların yarıdan fazlası (özellikle de Rus yanlısı olarak bilinen güney ve doğu vilayetlerinde yaşayanlar), Moskova Patrikhanesi’nin Ukrasyna koluna bağlı. Bunun dışında, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra birtakım milliyetçi rahiplerin kurmuş oldukları milliyetçi kilise teşkilatları vardı. Fener Patrikhanesi, 2018 yılında, ABD’nin de açıktan dayanak verdiği bir süreçle, bu milliyetçi rahipleri kendi idaresine aldı ve Ukrayna’yı kendi alanında ilan ederek, burada kendisine bağlı bir kilise kurdu. Bu nedenle, Moskova Patrikhanesi’yle bütün ilgileri koptu ve Ortodoksluk tarihindeki en büyük bölünme gerçekleşti.
Rus Ortodoks Kilisesi, Kremlin’in sağ kolu olarak bilinse de aslında Putin’in Ukrayna’ya yönelik 2014’teki müdahalesinden ve bu son savaştan en büyük ziyanı gören kurumlardan biri oldu. Çünkü Rus Kilisesi’nin cemaatinin büyük kısmı, Ukrayna’da ve Rus Ortodoksları’nın en büyük manastırı olan Peçersk Manastırı, Kiev’de. Rus Kilisesi, Rus-Ukrayna halklarının kardeşliğini savunurken iki ülke ortasında savaşların yaşanması, kiliseyi Ukrayna devleti karşısında ve Fener’in Ukrayna kolu karşısında zora soktu. Rus Patriği Kiril, bu son savaşta Putin’e takviye verince, Ukrayna’da büyük yansılar gördü. Fener’in Ukrayna kolunun Rusya’ya karşı sonuna kadar savaşı savunmasına rağmen, Rus Kilisesi’nin Ukrayna kolu, bir taraftan Rusya idaresini eleştirirken, bir taraftan da acil barış daveti yapıyordu. Bu kilisenin evvelki günkü toplantısında, Rus Patriği Kiril’le tıpkı görüşte olunmadığı ve kendilerinin Moskova’dan bağımsız bir kilise olduğu vurgulandı. Fakat Ukrayna’daki Batı yanlısı kısımlar, o kilisenin kararının Moskova’yla “danışıklı” olduğunu savunuyor. Önümüzdeki günler, Ukrayna’da dini çatışmanın tırmanacağını gösteriyor. Bu vesileyle, Cumhuriyet yayınlarından çıkan, “Rusya-Batı Çatışmasında Fener Rum Patrikhanesi” isimli kitabımı, ilgilenenlere tavsiye ederim.
https://www.cumhuriyetkitap.com.tr/rusya-bati-catismasinda-fener-rum-patrikhanesi