AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, Avrupa Parlamentosu Genel Konseyi’nde, Polonya’da hukukun üstünlüğü ve ulusal kurtarma planı hakkındaki oturumda milletvekillerine konuşma yaptı.
Polonya’nın bilhassa yargıdaki uygulamalarından rahatsızlığını belirten ve kurtarma fonunun onaylanmasına karşı çıkan milletvekillerine seslenen von der Leyen, Polonya’nın üç taahhüdünü yerine getirene kadar kurtarma fonundan hisse alamayacağını vurguladı.
Von der Leyen, bu taahhütlerin “Polonya’da yargıçları denetleyecek disiplin konseyinin kaldırılarak yerine bağımsız ve tarafsız bir mahkemenin kurulması, yargıçlara yönelik disiplin rejiminde ıslahat yapılması ve kaldırılması istenen disiplin şurasının kararlarından etkilenen yargıçlara bu kararları yeni kurulacak mahkemeye taşıma hakkı verilmesi” olduğunu söyledi.
Von der Leyen, “Herhangi bir ödeme yapılmadan evvel dönüm noktası olan bu üç taahhüdün yerine getirilmesi gerekiyor. Bazılarınızın kuşkuyla yaklaştığını biliyorum. Fakat sizi temin ederim ki bu ıslahatlar yapılmadan tek kuruş ödeme yapılmayacak” tabirini kullandı.
AB Kurulu, Polonya’nın Birlik fonlarından faydalanmak için hazırladığı ekonomik toparlanma planına geçen hafta onay vermişti. Plan kapsamında Polonya’ya 23,9 milyar Euro hibe ve 11,5 milyar Euro kredi sağlanması öngörülüyor.
Polonya, demokrasi ile hukukun üstünlüğü üzere unsurlarda gerileme olduğu gerekçesiyle bir müddettir AB tarafından eleştiriliyordu. AB, Polonya hükümetini bilhassa yargıçlara yönelik disiplin sistemi kurmak, bu yolla yargıçları tesir altında bırakmak ve yargının bağımsızlığına ziyan vermekle suçluyordu.
Avrupa Adalet Divanı, geçen yıl Polonya’daki disiplin sisteminin kaldırılması istikametinde karar almıştı.
AB Komitesi, Covid-19 salgınının ekonomik sonuçları ile uğraş emeliyle üye ülkeler için hazırlanan kurtarma fonu kapsamında Polonya’ya vereceği fonları onaylamıyordu.
Polonya hükümeti, disiplin sisteminin kaldırılacağını açıklamış, parlamento da mayıs ayında mekanizmayı kaldıracak yasa tasarısını kabul etmişti.
AB, salgının akabinde “Yeni Kuşak AB” isimli yaklaşık 800 milyar Euro’luk kurtarma programı hazırlamıştı.
AB Kurulu, üye ülkelerin teminatıyla kurtarma programı için sermaye piyasalarında borçlanıyor. Kurul, bu kaynağı üye ülkelere hazırladıkları yatırım ve ıslahat planları doğrultusunda uygun şartlı kredi ve hibe olarak dağıtıyor. Üye ülkeler bu kaynağı, dijital dönüşüm ve iklim maksatları ile uyumlu biçimde yatırıma dönüştürüyor.