İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Yenidoğan Ağır Bakım Uzmanı Doç. Dr. Şenol Bozdağ, Kln. Psk. Melis Ünlü yeni doğum yapan annelerin emzirme periyodunda üzerlerinde hissettikleri “sütüm yetiyor mu” baskısı ile ilgili merak edilenleri anlattı.
Doğumun akabinde süt gelmese bile bebeği emzirmeye devam etmeli miyim?
Mümkünse birinci yarım saatte, en geç ise 1 saat içinde emzirilmelidir. Zira daha sonra bebek uykuya dalmak isteyecek ve bebeği uyandırmak zorlaşacaktır. Bebekler birinci günlerde 2-3 saatte bir emzirilmesi gerekir. Uykusu 3-4 saatti geçerse, uyandırılıp emzirilmelidir. 2-3 haftalıktan sonra kendisi açlığı hissedeceğinden uyanıp emmek isteyecektir.
Sütüm yetmiyor tasası ile mamaya başlamak ne kadar yanlışsız?
Bebeğe yanlışsız durum verilip emzirilmesi sağlandığı surece, anne sütünün gelmemesi diye bir durum olmaz. Lakin doğum sonrası dertli annelerde, bebeğin aç kalma korkusu nedeniyle mamayla besleme eğilimi ortaya çıkabilir. Bu nedenle annenin desteklenmesi, emzirme danışmanlarının anneye emzirmeyle ilgili eğitimi ve ruhsal dayanağın sağlanması çok değerli.
Emzirme devrinde yaşanan gerilimin anne sütü üzerinde nasıl tesirleri var?
Bebeğin anneyi emmeye başlamasıyla oksitosin denen hormonun uyarılması artar. Bebeğini gören ve onunla tensel temasta bulunan rahat, huzurlu ve keyifli olan annelerde prolaktin salınımı daha fazladır. Prolaktin salınımı ile süt imali ve salgılanmasında artış olur. Dolayısı ile bebeğe yanlışsız konum verilip, emzirtilmesi sağlandığı surece anne sütünün gelmemesi diye bir durum kelam konusu değildir. Lakin doğum sonrası telaşlı annelerde, bebeği besleyememe ve bebeğinin aç kalma korkusu nedeniyle, mamayla besleme eğilimi ortaya çıkabilir.
Doğum sonrası dert ve gerilim annede gerilim hormonlarını ve bilhassa adrenerjik sistemi aktive ederek, prolaktin ve oksitosin üzere hormonların salınımı baskılayarak süt üretimi ve salgılanmasında azalmaya sebep olur. Bunu için öncelikle annenin yakınında olan bireylerin (özellikle eşinin) anneyi desteklemesi ve emzirme danışmanlarının anneye emzirme ile ilgili eğitimi ve ruhsal takviye sağlanması, çok değerlidir.
Bu periyotta bilhassa yakın aile üyelerinin baskısı ile nasıl başa çıkmak gerekir?
Anneler yalnızca sütün besin bedeli ve bebeğinizin karnını doyurup beslenip gelişmesi bakımından değil, ruhsal açıdan da bebeği emzirmek kıymetlidir. Emziren anne psikolojisi, her bayanda farklılık göstermekle bir arada bebeğini sütle beslediği bu periyodun en değerli faktörlerinden birini oluşturmaktadır. Etraftan Gelebilecek Emzirmeye Yönelik Sorulara Takılmamamız gerekir . Birçok annenin emzirme sürecinde huzursuzlanmasına ve endişelenmesine neden olan şeylerin başında etraftan gelen rahatsız edici sorular ve yorumlar gelmektedir.
Yakınlarınızdan yahut aile büyüklerinizden, birden fazla vakit sizi bilgilendirmek ve yönlendirmek gayesiyle söylenen kelamlar, kendinizi baskı altında hissetmenize ve bebeğinize yetemediğinizi düşünmenize neden olabilmektedir. Nasıl emzireceğinizi, ne yemeniz gerektiğini, ne yememeniz gerektiğini anlatan şahıslar kesinlikle olacaktır. Bu durum sizi bunaltabilir; fakat her şeyden evvel bu bireylerin, sizin ve bebeğinizin uygunluğu için konuştuklarını hatırlayıp kendinizi gerilime sokmamaya çalışmalısınız. Size yardımcı olmaya çalışanlar olabileceği üzere, meraklı ve evhamlı insanların da etrafınızda bulunması olasıdır;
- Sütünüzün bebeğe kâfi gelmediği ve onu doyurmadığını,
- Bebeğinizi düzgün emziremediğinizi,
- Sütünüzün bebeğinize âlâ gelmediğini,
- Bebeğinizi emzirip emzirmediğinizi soranlar yahut anlatanlar da olacaktır. Emziren anne psikolojisi üzerinde yaralar açmaya müsait bu sorulara ve telaffuzlara aldırış etmeden bebeğinizi emzirmenin tadını çıkarmaya çalışın.
Unutmayın; siz keyifli ve keyifli olursanız, minik bebeğiniz de bunu hissedecektir. Burada hatırlanması gereken, her annenin sütü gelir. Tabiat bayanları buna nazaran en âlâ formda programlamıştır. Anneler birinci günlerde çeşitli nedenlerle gerginlik, telaş ve güvensizlik yaşayabiliyor ve bunun çok doğal bir süreç olduğunu kendinize daima hatırlatmanız değerli bir konudur. Bu durumda sütün azalmasına, bebeğin emmeyi reddetmesine, isteksizlik göstermesine hatta karşılıklı bir güç savaşına, öfkeye yol açabiliyor bununla baş edebileceğinizin inancında olun. Bu mühlet uzarsa sağlıklı ve inançlı bir anne – bebek bağının tekrar sağlanması için bir uzmandan yardım alınmasında yarar vardır. Bu devirde kurulan sağlıklı, inançlı anne – bebek ilgisi tıpkı vakitte bebeğin gelecekteki ilgilerinde de belirleyici rol oynadığından anne – baba tarafından dikkate alınmalıdır. Yavrunuzu en yeterli halde emzirmek istiyorsanız, önceliğiniz moralinizin yüksek olmasını sağlamak olmalıdır
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı