Türkiye’de her sene Temmuz ayının sonu ve Ağustos ayının başında Eyyam-ı Bahur sıcaklarının geldiği istikametinde haberler çıktı. Bu yıl da 30 Temmuz’dan itibaren Türkiye genelinde Eyyam-ı Bahur sıcakları bekleniyor. Pekala, Eyyam’ı Bahur ne demek? Bu terim hangi manada kullanılıyor? Birlikte bakalım...
EYYAM-I BAHUR NE DEMEK?
Eyyam-ı Bahur terimi eski vakitlerden beri kullanılan bir terim. Yaz mevsiminin en sıcak ve boğucu günlerini tabir etmek için kullanılıyor. Eyyam-ı bahur, her yıl temmuz ayının sonu ile ağustos ayının başına rastlıyor. Bugün yerini “çöl sıcakları”, “cehennem sıcakları” ve “Afrika sıcakları” üzere tabirlere de bırakmış durumda.
Meteoroloji Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi İtimat Özdemir, 2021 yılında eyyam-ı bahur sıcaklıklarının genelde temmuz ve ağustos aylarında hissedildiğini söylemişti.
Eyyam-ı bahur sıcaklıklarının en çok hissedildiğini devrin ağustos ayının birinci iki haftası olduğunu belirten Özdemir şu bilgiyi veriyor: “Eyyam-ı bahur Afrika üzerinden gelen çok sıcak hava kütleleri ile muson uzantılı Basra alçak basıncının kuvvetli rüzgarla ülkemize taşınan çok tesirli olan boğucu sıcaklardır. Global İklim değişikliğine paralel olarak metropollerde artık ağır bir halde oluşan ısı adalarının hava sıcaklıklarını katbekat artırması ile cehennem sıcaklıkları yahut yırtıcı sıcaklık oluşturmaktadır.”
TMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odası’ndan Ahmet Köse ise 2018 yılında Eyyam-ı Bahur terimi için şu bilgileri vermiş: “Antalya, Adana üzere vilayetlerde havaalanında uçaktan inildiğinde, insanın yüzüne güya sıcak üfleyen fan vurur ve bir anda etraf bulanıklaşır. İşte bu eyyam-ı bahur sıcakları olarak isimlendirir. Eskiler, eyyam-ı bahur sıcaklarının ve yakıcı rüzgarın estiği 31 Temmuz ile 7 Ağustos tarihleri ortasında denize girme ve güneşlenme konusunda dikkatli davranmış. Zira bugünlerde insan bedeninde beyaz lekeler yapan ‘ala’ düştüğüne inanılır.”
AŞIRI SICAKLARA KARŞI 14 ÖNERİ
-
Normalden daha fazla su için ve susayana kadar beklemeyin. Sıhhat Bakanlığı bu hususta “Susuzluk hissi olmasa bile her gün en az 2-2,5 litre (12-14 su bardağı) sıvı tüketilmelidir” uyarısı yapıyor.
-
Daha küçük öğünleri daha sık yiyin. Salata üzere soğuk yemekleri tercih edin.
-
Yağlı besinler, kızartmalardan kaçının. Yemek pişirirken haşlama, ızgara, kendi suyunda yahut az suda pişirme üzere sağlıklı pişirme usulleri tercih edin.
-
Ağır kahvaltılar yerine, kahvaltıda az yağlı peynirler, zeytin ve taze sebzeler tercih edin. Kafein içeren içecekler yerine de süt, meyve suyu, ıhlamur ve kuşburnu üzere bitki çayları tercih edilebilir.
-
Mide krampı riskine karşı çok soğuk içecekleri tercih etmeyin.
-
Sıcak havalarda bebekler ve küçük çocuklar dikkatle izlenmeli. Beden sıvılarını terleme yoluyla süratle kaybedebilirler ve bu da dehidrasyona neden olabilir. Tertipli olarak su içmeleri, hafif giysiler giymeleri ve serin tutulmaları gerekir. Bebekleri yahut küçük çocukları asla otomobilde bırakmayın. Park halindeki otomobillerin içindeki sıcaklık birkaç dakika içinde iki katına çıkabilir.
-
Günün en sıcak saatlerinde güneşten uzak durun. Dışarı çıkmanız gerekiyorsa, şemsiye, şapka, güneş gözlüğü ve güneş kremi kullanın.
-
Vücut ısısının yükselmemesi için sık sık duş alın; şayet mümkün değilse ayaklar, eller, yüz ve ensenizi soğuk suyla ıslatılın ve silin.
-
Sıcak çarpması belirtilerinden birisi görülürse çabucak sıhhat kuruluşuna başvurun.
-
Pamuk ve keten üzere doğal liflerden yapılmış açık renkli, bol giysiler giyin.
-
Soğutulması gereken yiyeceklerin uygun halde saklandığından emin olun.
-
Spor, tadilat ve bahçe işleri üzere ağır aktivitelerden kaçının.
-
Kalp, astım, şeker, sara ve öteki kronik rahatsızlığı olanların ve çocukların bu sıcak havalara karşı daha fazla korunması gerekiyor.
-
Evcil hayvanları otomobilde bırakmayın.