Bir astronom takımı, ALMA teleskopunu kullanarak Cihan’ın başlarında yavaş dönen bir gökada (galaksi) buldu. Bu galaksi, şimdiye kadar bulunan ölçülen bir dönüşe sahip en genç galaksi olarak öne çıkıyor ve günümüz galaksilerinden çok daha yavaş bir formda dönüyor.
Tüm galaksiler, ekseriyetle inanılmaz süratlerde döner. Örneğin, Samanyolu galaksisi saniyede 200 kilometrenin üzerinde bir dönüş suratına sahiptir. Lakin astronomlar, galaksilerin bu suratlara nasıl ulaştığını şimdi bilmiyor. Şimdilik bunu anlamanın tek yolu, kozmik vakit boyunca galaksilerin ölçümlerini yapmak ve bir galaktik evrim haritası oluşturmak olarak görülüyor.
Tokyo Waseda Üniversitesi’ndeki bir astronom takımı, Kısa bir müddet evvel çok uzak bir galaksiyi gözlemlemek için Şili’deki ALMA’yı (Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizisi) kullandı. Bu galaksi, MACS1149-JD1, o kadar uzakta ki olağanda gözlemlenemeyecek kadar düşük bir parlaklığa sahip.
Ancak bu galaksiden gelen ışık, dev bir galaksi kümesinden geçiyor ve bu kümeden gelen kütleçekimsel mercekleme MACS1149-JD1’in daha büyük gözükmesini sağlıyor. Astronomlar, galaksiyi görmek için bu büyütmeyi kullanabiliyor.
MACS1149-JD1, Evren yalnızca 500 milyon yaşında iken vardı ve bu da bilinen en genç galaksiler ortasında yer aldığı manasına geliyor. Takım, galaksinin diskindeki O III’ü yahut iki kat iyonize oksijeni incelemek için ALMA’yı kullandı.
Daha sonra müşahedelerle karşılaştırmak için galaksinin diskinin boyutu ve dönüş suratının bir modelini geliştirdiler.
Sonuçları ise kısa bir mühlet evvel The Astrophysical Journal Letters’da yayınlanan bir makalede bildirdiler.
Ekip, MACS1149-JD1’in yalnızca 3.000 ışıkyılı genişliğinde olduğunu buldu. Bu, 100.000 ışıkyılı genişliğindeki Samanyolu galaksisinden çok daha küçük olduğu manasına geliyor. Ayrıyeten MACS1149-JD1’in saniyede sırf 50 kilometre süratle döndüğünü, yani Samanyolu’nun dönüş suratının dörtte birinden daha yavaş olduğunu buldular.
Waseda Üniversitesi’nden makalenin yazarlarından Akio K. Inoue “JD1’in dönüş suratı, daha sonraki devirlerdeki galaksilerde ve [Samanyolu] Galaksimizde bulunanlardan çok daha yavaştır ve JD1’in bir dönme hareketi geliştirmenin birinci evresinde olması muhtemeldir” diyor.
Bu sonuçlar, galaksilerin küçük başladığını ve başlangıçta yavaş döndüklerini öneriyor. Daha sonra milyarlarca yıl boyunca daha fazla husus biriktiriyor ve dönme suratlarını arttırıyorlar.
Ekip, kozmik vakit boyunca galaksi dönüş suratları hakkında daha fazla araştırma yapmak için James Webb Uzay Teleskobu’nu kullanmayı umuyor.