Türkiye’de 2002 yılından itibaren Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı tanısı konuluyor. Mevzuya ait konuşan Doç. Dr. Adem Keskin, son yıllarda yapılan çalışmayla Türkiye’de 55 kene tipinin belirlendiği belirtti.
Kendisinin de yaklaşık 15 yıldır keneler ve taşıdıkları hastalıklar üzerine çalışma yaptığını anlatan Keskin, “Ülkemizde en sık görülen kene kökenli hastalık KKKA lakin keneler, KKKA dışında 200 kadar farklı hastalık casusunu taşımaktadır. Keneler, bunların insanlara ve hayvanlara bulaştırılmasında rol oynarlar” dedi.
“SAYI 55’E ÇIKTI”
“Özellikle kuşlar ve küçük memeliler üzerindeki keneleri sistematik açıdan araştırıyoruz. Hangi tipler var, bunları belirliyoruz. Ülkemizde 2012 yılında yapılan çalışmaya nazaran 48 kene çeşidi vardı lakin son yıllarda gerek biz gerekse öbür üniversitelerdeki hocalarımızın katkılarıyla bu sayı 55’e çıktı. Bilhassa yaban hayvanların incelenmesiyle gerçekleşti bu tespitler. Şu anda lisansüstü öğrencilerimizle göçmen kuşların getirdiği keneler ve bu kenelerde bulunması mümkün hastalık casuslarının varlıklarını, yaygınlıklarını araştırıyoruz. Birebir formda ülkemizde yayılış gösteren fareler üzere küçük memeliler üzerindeki keneleri topluyoruz ve taşıdıkları hastalık casuslarını araştırıyoruz.”
“KENELERİN POPÜLASYONUNUN ARTMASINDA EN KIYMETLİ ETKENLER NEM VE SICAKLIK”
Keskin, kenelerin popülasyonunda yaşanan artışın birçok nedeni olabileceğine dikkati çekerek her kene çeşidinin başka biyolojik ve ekolojik özellikleri bulunduğuna işaret etti.
Örneğin, KKKA hastalığının insanlara bulaşmasının ana sorumlusu olan “hyalomma marginatum” tipi kenelerin Türkiye’de daha evvel de bulunan tipler ortasında yer aldığının altını çizen Keskin şunları kaydetti:
“1990’lı yıllarda ülkemizde sığırlar üzerinde yapılan çalışmalarda toplanan tüm kene tipleri içinde ‘hyalomma marginatum’ tipine ilişkin örneklerinin sayısının yüzde 5’i geçmediğini görüyoruz. Son yıllarda yapılan çalışmalarda bu oranın yüzde 70’e kadar çıktığını görüyoruz. Bilhassa Tokat ve etrafının iklim açısından elverişli olması, bu kene cinsinin bölgede popülasyonunun artmasında en kıymetli neden. Burada nem ve sıcaklık en kıymetli faktörler. Kimi kene çeşitleri daha düşük yahut yüksek sıcaklık isteyebilir fakat hyalomma marginatum çeşidi keneler için 26-28 derece sıcaklık ve yüzde 80 nem, en elverişli ortam. Bu nedenle Tokat ve etrafında hyalomma marginatum çeşidi keneler epey ağır olarak bulunmaktadır.”
“KASTAMONU VE ZONGULDAK ETRAFLARINDA ARTIŞ VAR”
Benzer iklimsel özelliklere sahip Kelkit Vadisi ile Kastamonu ve Zonguldak etraflarında kene ve KKKA hadise oranlarında artış görüldüğünü anlatan Keskin, “Bunun nedeni de bu bölgelerin iklimsel şartları, sıcaklık ve nem bedelinin KKKA hastalığının bulaşmasında ana sorumlu olan hyalomma marginatum çeşidi kenelerin yaşaması için elverişli olmasıdır. Sıcaklık ve nemin dışında da pek çok neden kenelerin popülasyonlarının artmasında rol oynamaktadır. Bütüncül çalışmalar veterinerlik, tıp ve biyoloji bilimlerden akademisyenlerin katkılarıyla yapılmalıdır” diye konuştu.