Haydarpaşa Garı’nda yaklaşık 300 dönümlük alanda 2018 yılında başlayan arkeolojik hafriyatlarda sona yaklaşıldı. Yüzde 90’ı biten çalışmalarda yeni bir keşif yapıldı. Başladığı günden bu yana Cumhuriyet Devri’nden geriye gerçek çok sayıda tarihi periyoda ilişkin yapı ve buluntuların ortaya çıkarıldığı kaza alanında bir birinci yaşandı.
Kaynaklarda Khalkedon kentinin kuzey batı limanı olarak geçen alanda Geç Helenistik Periyoda ilişkin mezar anıtı bulundu. Çalışmalar hakkında bilgi veren İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürü Arkeolog Rahmi Asal, “Çalışmaların başlangıcından itibaren hem mimari kalıntılar, hem de öteki arkeolojik buluntular gelmeye başladı. Çok kıymetli bir noktada aslında hafriyat çalışması yaptığımızı biliyorduk. Kaynaklarda bu bölge Khalkedon’un kuzey batı limanı olarak geçiyor” diye konuştu.
“İSTANBUL İÇİN İNANILMAZ BİR BULUNTU”
“Kazı çalışmalarına başladığımızda peronların ortasında ipucunu gördüğümüz bir mimarı kalıntı vardı” diyen Asal, “Bu mimarı kalıntıyı o periyotta yanındaki küçük buluntular ve mimari özelliklerinden ötürü da Helenistik Periyoda ilişkin bir kalıntı diye tanımlamıştık. Devrinden emindik ancak kesin olarak emin değildik. Bunun bir mezar anıtı olabileceğini düşündük ki, benzeri örneğine Kadıköy Altıyol’da 1987’deki hafriyatlarda rastlanmıştı. Daha sonra hafriyatlar ilerledikçe, peronlar da alındıktan sonra mimari bütünlük ortaya çıktı. Yaklaşık 5 gün evvel yeni bir bulguyla karşı karşıya kaldık.
Geç Helenistik Periyoda ilişkin bir mezar ortaya çıktı. Mezarın kendi içinde buluntuları da olduğu için dönemsel olarak çok net bir bilgi sağlıyor. Mezar içinde meyyit armağanı olarak konulmuş pişmiş topraktan şişelerden mezarın tarihini de netleştirebildik. Geç Helenistik Periyoda ilişkin bir mezar. İstanbul için inanılmaz bir buluntu, çok büyük bir sürpriz. Helenistik Periyoda ilişkin ne yazık ki, elimizde çok bilgi yok. Hele hele mimari ve mezarda çok az. Bu nedenle çok çok değerli bir buluntu ile karşı karşıyayız. İstanbul’un tarihi tekrar yazılıyor deniyor ya bu metro ve marmaray hafriyatları ile bir arada. İstanbul Arkeoloji Müzeleri hakikaten sonra 20 yıldır İstanbul’un tarihini değiştiriyor” dedi.
HAFRİYATIN YÜZDE 90’I BİTTİ
Büyük oranda kazıyı bitirdiklerini tabir eden Asal, “Alana yönelik yeni bir proje çalışması devam ediyor. Bu projede şayet farklı noktaların kazılması istenmiyorsa hafriyatın yüzde 90’ını, hatta daha fazlasını bitirmiş durumdayız. 2 -3 ana değerli noktada kazılara devam ediyoruz. Birisi burası. Bitince bu alanda bir arkeopark, belirli noktalarda bir ya da iki müze yapılacak noktasında bir öngörü var. Mutlaklaşmış bir şey değil ama” biçiminde konuştu.